Circulair bouwen en het privaatrecht gaan niet goed samen. Zo kan een leverancier of een fabrikant van circulair gemaakte onderdelen van een gebouw geen eigenaar hiervan blijven. Op het moment dat de onderdelen in het gebouw worden aangebracht, gaat de eigendom ervan over op de gebouweigenaar. Het maakt daarbij niet uit of men anders afspreekt. De fabrikant of leverancier kan daardoor niet zelf de onderdelen van onderhoud voorzien, of deze vervangen.
Dat is jammer. Het blijkt namelijk dat wanneer de fabrikant of leverancier wél eigenaar blijft van het onderdeel – en daardoor belang heeft bij het zo lang mogelijk goed functioneren ervan, hij zal zorgen dat dat onderdeel zo lang mogelijk meegaat, ofwel ‘in the loop‘ blijft’. Het blijkt ook dat onderdelen dan véél langer kunnen meegaan dan wij nu gewend zijn.
Voeg dit gegeven bij de eis dat in 2030 ‘de bouw’ voor 55% klimaatneutraal moet zijn, of het voornemen van minister Hugo de Jonge dat in 2030 meer dan 900.000 nieuwe woningen moeten zijn gebouwd, dan is duidelijk dat er iets moet gebeuren in het privaatrecht.
In moderne en circulaire eigendomsverhoudingen kan het huidige recht namelijk nog niet voorzien. In de juridische literatuur wordt telkens geconcludeerd dat het privaatrecht – dat onder meer eigendomsverhoudingen reguleert – de overgang naar circulariteit belemmert.
Het kan echter anders en het moet ook anders. Wij – de bouw, verhuurders, huurders, eigenaars, appartementseigenaars – willen ook graag anders. De maatschappij wil wel. Nu het recht nog.
Een andere inrichting van het eigendomsrecht, of een Circulariteitswet openen de weg. Circulariteit wordt dan ‘ingebouwd’ in het eigendomsrecht. Voor huis- en gebouweigenaars én voor hun financiers hoeft daardoor niets te veranderen. In het artikel Circulariteit en privaatrecht van 2022 heb ik dit beschreven.
Circulair bouwen en het privaatrecht gaan niet goed samen. Er is nog zeven jaar te gaan tot 2030. Dat is niet veel tijd. Het verdient sterke aanbeveling om op macro-niveau, dus in de algemene privaatrechtelijke wetgeving, bakens te gaan verzetten en circulair bouwen mogelijk te maken.
Graag denk ik met u mee over hoe u toch zo circulair mogelijk kunt zijn binnen de grenzen van het huidige privaatrecht.
#hugodejonge #woningbouwafspraken #verenigingeigenhuis #vvebelang #bouwendnederland #circulariteitswet
